Prosta spółka akcyjna (PSA) to nowoczesna forma działalności gospodarczej, która została wprowadzona do polskiego systemu prawnego w 2021 roku. Jest to rozwiązanie przeznaczone głównie dla startupów i firm innowacyjnych, oferujące elastyczność w zakresie zarządzania kapitałem oraz uproszczoną strukturę organizacyjną. Jednym z aspektów prowadzenia PSA jest księgowość, która – choć pełna – zawiera pewne ułatwienia w stosunku do tradycyjnej spółki akcyjnej.
Podstawowe zasady księgowości w prostej spółce akcyjnej
Prosta spółka akcyjna podlega obowiązkowi prowadzenia pełnej księgowości, co oznacza konieczność ewidencjonowania wszystkich operacji gospodarczych zgodnie z zasadami określonymi w Ustawie o rachunkowości. Pełna księgowość zapewnia dokładność i transparentność finansów spółki, jednak wymaga również większego zaangażowania oraz stosowania odpowiedniego oprogramowania księgowego lub usług biura rachunkowego.
Księgi rachunkowe w PSA
Każda prosta spółka akcyjna musi prowadzić szczegółowe księgi rachunkowe, które obejmują:
- Dziennik – chronologiczny zapis wszystkich operacji finansowych spółki
- Księga główna – zestawienie kont księgowych zawierające syntetyczne informacje o finansach spółki
- Księgi pomocnicze – szczegółowe rejestry dotyczące rozrachunków, środków trwałych, kosztów i przychodów
- Zestawienia obrotów i sald – comiesięczne raporty przedstawiające aktualny stan finansów spółki
- Sprawozdania finansowe – roczne raporty zawierające bilans, rachunek zysków i strat oraz informacje dodatkowe
Obowiązek sprawozdawczości w prostej spółce akcyjnej
Każda PSA musi sporządzać roczne sprawozdania finansowe, które składają się z:
- Bilansu – przedstawiającego aktywa i pasywa spółki
- Rachunku zysków i strat – podsumowania przychodów i kosztów działalności
- Informacji dodatkowej – opisu zasad rachunkowości i polityki finansowej
Sprawozdania finansowe muszą być podpisane przez zarząd i złożone do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) do 30 czerwca roku następnego.
Opodatkowanie prostej spółki akcyjnej
PSA podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych (CIT). Wysokość podatku zależy od wielkości przychodów spółki:
- 9% – dla małych podatników i firm, których roczne przychody nie przekraczają 2 mln euro
- 19% – dla większych przedsiębiorstw
PSA może również być czynnym podatnikiem VAT, jeśli:
- przekroczy roczny limit obrotu 200 000 zł
- dobrowolnie zdecyduje się na rejestrację jako podatnik VAT
Podatek od dywidendy
Akcjonariusze PSA mogą otrzymywać dywidendy, które podlegają opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym. Warto jednak zaznaczyć, że PSA pozwala na bardziej elastyczne formy wypłaty zysków, np. poprzez emisję akcji, co może wpływać na sposób opodatkowania.
Elastyczność księgowa w PSA
Jednym z głównych powodów popularności prostej spółki akcyjnej jest jej elastyczność, również w zakresie księgowości. Do najważniejszych ułatwień należą:
- Brak kapitału zakładowego – zamiast tego funkcjonuje kapitał akcyjny o minimalnej wartości 1 zł
- Możliwość digitalizacji dokumentów – cała księgowość PSA może być prowadzona elektronicznie
- Brak obowiązku tworzenia kapitału zapasowego – co upraszcza zarządzanie finansami
- Możliwość elastycznej wypłaty dywidendy – zarówno w gotówce, jak i w postaci akcji
Obowiązki zarządu w zakresie księgowości
Zarząd prostej spółki akcyjnej ponosi odpowiedzialność za prawidłowe prowadzenie księgowości i rozliczenia podatkowe. Do jego obowiązków należy m.in.:
- Terminowe prowadzenie ksiąg rachunkowych – zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości
- Rozliczanie zobowiązań podatkowych – w tym VAT, CIT oraz składek ZUS (jeśli spółka zatrudnia pracowników)
- Przygotowywanie sprawozdań finansowych – i ich składanie do KRS
- Zapewnienie przejrzystości finansowej – dla akcjonariuszy oraz organów kontrolnych
Jak uprościć księgowość PSA?
Choć PSA wymaga prowadzenia pełnej księgowości, istnieją sposoby na jej uproszczenie:
- Korzystanie z biura rachunkowego – outsourcing księgowości pozwala na uniknięcie błędów i oszczędność czasu
- Automatyzacja procesów – nowoczesne oprogramowanie księgowe umożliwia generowanie raportów i rozliczeń
- Systematyczna archiwizacja dokumentów – przechowywanie dokumentacji w wersji elektronicznej ułatwia prowadzenie ewidencji
- Planowanie podatkowe – korzystanie z ulg i optymalizacja zobowiązań podatkowych
Księgowość w prostej spółce akcyjnej łączy wymogi pełnej rachunkowości z elastycznym zarządzaniem finansami. Dzięki uproszczeniom w zakresie kapitału oraz digitalizacji dokumentów, PSA stanowi atrakcyjną formę działalności dla przedsiębiorców szukających nowoczesnych rozwiązań. Kluczowe znaczenie ma jednak dbałość o terminowe rozliczenia i prowadzenie księgowości zgodnie z obowiązującymi przepisami. Warto zatem skorzystać z usług doświadczonego biura rachunkowego lub specjalistycznego oprogramowania księgowego, aby uniknąć problemów z urzędami skarbowymi i zapewnić płynność finansową spółki.
